The Sound of Silence

The Sound of Silence

sound of silence

Ik heb Rome echt wel vaker naakt gezien, zo zonder toeristen, al haar schoonheden gewoon open en bloot in je blikveld geëtaleerd. In het holst van de nacht, terugkerend van een milonga, op een koude winterse dag, of op 15 augustus. Maar niet zò. Het is anders. Het is rustig, maar er is wel leven. Het is kalm, maar niet stil. Er is ruimte, maar het is niet leeg. Er is beweging, zonder chaos. Er is geluid, maar geen kakafonie.

Op de eerste dag van de zomer, 22 juni, ben ik teruggekomen in Rome na een verblijf van 3,5 maand in Nederland. Ik kan me niet heugen wanneer ik voor het laatst zo lang achter elkaar niet in Rome ben geweest. Voor mij voelde de afwezigheid als een eeuwigheid, voor Rome is deze periode natuurlijk maar een stofje op de lange tijdlijn. Hoewel ik gespannen naar de terugkeer uitkeek, voel ik me heel snel weer thuis. Het is vertrouwd en vanzelfsprekend.

Eerst een caffé

De routines blijven: ook in aangepaste vorm. Het allereerste dat de echte Rome-adept natuurlijk doet, is koffie halen bij de eigen bar. Daar begroeten ze me alsof ik nauwelijks weg ben geweest. Zonder omhaal wordt de gebruikelijke koffie voor me neergezet. De gedragscode gaat eigenlijk vanzelf: je wacht op je beurt om binnen te mogen, bij binnenkomst de ‘mascherina’ (mondkapje) op, je schoteltje staat klaar op een plek aan de ‘banco’ met voldoende ruimte naast je, en je kunt je vloeibare goud genieten. En dan bedoel ik: écht genieten. Alle goede bedoelingen ten spijt: buiten Italië kan men gewoon geen caffé macchiato maken. Uitgesloten. Alleen al daarvoor wil je terug.

In de middag ga ik wat boodschappen doen, en zie ik hetzelfde beeld. Iedereen wacht tamelijk rustig buiten de winkel op zijn beurt, mondkapje in de aanslag, bij binnenkomst de handen ontsmetten. In de winkel cirkelt men tamelijk behoedzaam om elkaar heen. Het is duidelijk dat de Romeinen hier al enige ervaring mee hebben.

Masker op en af

mondkapjesOver die mondkapjes: ik had me zorgen gemaakt over de beschikbaarheid, maar hier kan je ze overal kopen. Bij de bakker, bij de mini-supermarkt, in de doe-het-zelf-winkel, en ik heb zelfs een hippe designwinkel gezien die voor de gelegenheid de hele etalage met speciale mondkapjes had ingericht. Voor iedere stijl bestaat een mondkapje. De gewone drogist-mondkapjes (de blauwe) zijn het meest populair, en veel mensen dragen die ook op straat, hoewel dat niet verplicht is. Maar wie een aangepast ontwerpje draagt, heeft dat opvallend vaak gestyled met de outfit. We zijn tenslotte in Italië: het moet wel bij elkaar passen. Schoenen, riem en maskertje.

Oog in oog

Net als ik in Nederland in de lockdown gewend was, maak ik een avondwandeling. Maar nu in Rome. En net als in het Noorden zie ik veel stellen die ook zo’n wandeling maken om de benen te strekken en al keuvelend de dag door te nemen. Ook in Italië werken nog steeds heel veel mensen thuis. Maar het is toch wel anders of je een wandelingetje maakt door het Julianapark in Schiedam om te kijken of alle kleine eendjes er nog zijn, of dat je zomaar oog in oog staat met het Colosseum, hét icoon van het machtige Romeinse Rijk. Ook al heb ik het duizenden keren gezien: als ik de hoek omsla, beneemt de aanblik van de grote, onverzettelijke arena me de adem.

Het is onverwacht geruststellend om het Colosseum te zien: niet omdat het er nóg staat, maar omdat het er altijd staat. Het Colosseum kent zo’n 2000 jaar geschiedenis. Een deukje, een krasje, er stort een stuk in, er wordt iets weggenomen, er gaat natuurgeweld en toerisme overheen (de laatste twee zijn inwisselbaar) …. en toch staat het er. Als altijd. De boodschap is: Rome – en wij – gaan deze crisis overleven. De crisis verandert ons, zeker, we zullen ons aanpassen aan nieuwe werkelijkheden, maar die sterke identiteit blijft fier overeind.

De avondklok

Tijdens mijn avondwandeling word ik nog door iets anders getroffen: de stad klínkt anders. Ik woon vlak bij de Maria Maggiore, en elke dag om 21.00 u, luiden de klokken. De ‘Sperduta’ wordt dat genoemd: naar de middeleeuwse legende van een meisje dat in het donker was verdwaald in de velden van de Esquilijn. In het holst van de nacht werd zij door de klokken van de grote Maria-basiliek veilig naar huis geleid. Zo voel ik me ook. En de klokken klinken helderder dan ooit door de stilte van de avond.

Vrijheid op de fiets

De volgende dag maak ik een lange fietstocht door de stad om haar weer te veroveren. Het OV rijdt wel, maar of ik nu in Covid-tijd in zo’n Romeinse bus wil zitten? Met de fiets kom ik overal, met minder verkeer is het is ook niet zo stressvol om te fietsen. Piazza Venezia? Appeltje-eitje. Op de fiets kan ik overal stoppen. En dat gebeurt ook: het licht wijst me steeds weer op details die ik lang geleden ben vergeten, omdat je altijd moet laveren door groepen en drommen. Highlights in Rome, die het sowieso verdienen om elke keer weer bezocht te worden met ander licht en nieuwe vragen, kun je nu weer ongegeneerd bewonderen.

Spaanse trappen

Niet voor niets hotspots

Neem de Spaanse Trappen: wie al heel vaak in Rome is geweest gaat niet onmiddellijk naar deze toeristische hotspot. Maar nu, zonder de massa’s, zijn de trappen van een ontwapenende schoonheid. De golven van marmeren treden die op je af rollen, krijgen hun sensualiteit terug. Het helblauwe water van de fontein onder aan de trappen geeft de juiste frisheid aan het beeld.

Of denk aan het Pantheon: nog zo’n site waar de doorgewinterde Rome-ganger alleen om 07.00 u. in de ochtend of midden in de winter naar toe gaat. De Rotonda laat me vandaag, midden op de dag, haar geometrische perfectie in alle glorie zien. Zelfs het patroon van de marmeren vloer, normaal verborgen onder tourgroepen en selfie-sticks, is nu zichtbaar.

The sound of silence

Het is me gisteren al opgevallen: de stad klinkt meer sonoor. Je hoort eigenlijk meer, maar dan akoestisch in plaats van versterkt. Er zijn mensen op straat, winkels, bars en terrassen zijn open. en ik heb zelfs toeristen gespot: uit Milaan. Het is ontspannen. Mensen zijn ontspannener. Minder geagiteerd. Sommige Italianen zeggen ook: gelaten, uit angst voor de economische repercussies die wel al voelbaar zijn. Het is stiller dan ik gewend ben. Ja, er zijn wel auto’s, maar je hoort vooral geroezemoes, stemmen, menselijk geluid met de achtergrondmuziek van klaterend water van een fontein of een nasone. Uniek dat je het geluid van het water nu ook echt kan horen! Ik vind dat heerlijk.

Rome zoals het bedoeld is

Door controle en maatregelen heb je overal meer tijd voor nodig, maar ik vind dat juist een zegen. Je hebt dan ook meer tijd om te kijken, je te verwonderen en je te laten raken. Dat is met recht ‘slow tourism’, afgedwongen door de situatie, maar eigenlijk ook door Rome zelf.

Het is wel passend dat juist de Eeuwige Stad je TIJD geeft. Tijd om stil te staan bij wat mooi is, wat je treft, bij het hier en nu, te luisteren naar wat belangrijk voor je is. Je innerlijk oor wordt aangesproken.

In deze post-lockdown tijd kun je een glimp opvangen van Rome zoals Rome bedoeld is. Dit zal je waarschijnlijk nooit meer in je leven kunnen meemaken. Daarom moet je nu komen. Subiet. Grijp de unieke kans. Er staat je een onvergetelijke ervaring te wachten.

Zullen we samen de mooiste lege plekken van Rome gaan bezoeken?

Persoonlijk RomeSandrina Bokhorst

Persoonlijk Rome

www.persoonlijkrome.nl

Sandrina Bokhorst, historicus en verhalenverteller, is eigenaar van een gespecialiseerde adviesbureau voor reizen naar Rome, Persoonlijk Rome. Zij maakt expertprogramma’s en gidst zelf in de Eeuwige Stad. Haar klanten zijn reizigers die zich willen verdiepen in waar Rome écht over gaat. Persoonlijk Rome werkt met actuele en geverifieerde lokale informatie over de anti-covid maatregelen in Rome. Meer weten of plannen voor Rome? Contact haar via sandrina@persoonlijkrome.nl, of volg haar op Facebook, Linkedin of Instagram.